Dziewczyna, kobieta, inna MIĘKKA OPRAWA

o kobietach. Brzmi banalnie, choć dzieło Evaristo pozostawia poczucie czegoś większego, ważniejszego, a jednocześnie uniwersalnego. Książka to swoista spowiedź grupy kobiet, pozornie niezwiązanych ze sobą, których historie można by uznać za codzienne. Okazuje się jednak, że każda z nich ma do opowiedzenia coś, z czymś w określonym stopniu można się utożsamić, co można zrozumieć. Pojawiają się zarówno relacje matki z córką, partnerką/em, jak i wątki przemocowe czy rasistowskie- mocno zaznaczone. Czytelnik ma okazję nie tylko wczuć się w każdą z opowieści, ale również w napięciu oczekiwać rozwiązania, czyli połączenia wszystkich bohaterek. Książka Bernardine Evaristo z całą pewnością zasługuje na najwyższe noty nie tylko za warsztat pisarski, ale przede wszystkim przedstawienie problemów, z jakimi zmagają się miliony kobiet, bez względu na rasę czy orientację, na całym świecie. Odbiorca razem z bohaterkami przeżywa wszelkie sceny, wspomnienia, a co ważniejsze- zaczyna się nad nimi zastanawiać. Jednym z większych atutów jest także tłumaczenie Agi Zano- niezwykle oryginalne, a jednocześnie oddające kunszt użytych wyrażeń. Krótko mówiąc- debiut idealny :)

i uwrażliwiająca. Historia każdego z bohaterów niesie za sobą inne wartości i pokazuje inną perspektywę. Pozwalają one na doświadczenie czegoś w oczach różnych pokoleń i klas. Autorka genialnie przenosiła się w czasie i nadawała charakter każdemu bohatorowi. Nie miałam żadnych trudności z utożsamieniem się z bohaterami, mimo zupełnie innych doświadczeń i problemów. Dużą rolę odegrał w tym język i sposób narracji. Wielkie brawa należą się również tłumaczce, która umożliwiła wszystkim polskim czytelnikom przyjemność jaką było przeczytanie tej powieści. Aga Zano w niesamowity sposób przetłumaczyła zdania i słowa "nieprzetłumaczalne". Czapki z głów. Jeśli mam powiedzieć, czego może nauczyć i czego mnie nauczyła ta książka to na pewno empatii. Niasamowite jest to jak różnie oglądają świat różni ludzie i jaki bagaż dźwigają pod skorupą pozornie szczęśliwego życia. Stosunek do bohaterów zmieniał się z każdą stroną i udowodniło to, jak bardzo "ocenianie książki po okładce" może być krzywdzące, jak każdy odbiera wszystko w swój własny sposób. Jestem wdzięczna, że mogłam poznać tę historię.

odnaleźć sporo osobistych historii i doświadczeń. Nie należy jej jednak jedynie traktować jako manifest feministyczny, chociaż porusza wiele ważnych kwestii. No i niesamowite jest to jak to jest napisane i przetłumaczone. Ja także dołączam do tych, którzy wygłaszają peany pochwalne dla Agi Zano. Każda opowieść to osobna historia, która się zazębia z pozostałymi. Tytułowe dziewczyny, kobiety, inne to wielowymiarowe, wyraziste postaci. Ich losy determinuje płeć, kolor skóry, orientacja seksualna. Truizmem jest twierdzenie, że w dzisiejszych czasach to wszystko nie ma znaczenia. Opowieści Bernardine Evaristo dotykają najintymniejszych obszarów i stanowią świetną bazę do rozmowy. I żeby była jasność autorka nie biegnie bez opamiętania w tłumie wojujących feministek. To przekrój różnych postaw opisanych z wielką empatią i tolerancją. Ja jakbym miała wskazać jeden wspólny element feministyczny w tej lekturze, to napisałabym mało oryginalnie, że w tej książce siła jest kobietą. Zresztą w tej powieści mężczyźni faktycznie są tłem. Tłem jest też Wielka Brytania, ta współczesna i ta sprzed kilkudziesięciu lat, której rzeczywistość autorka swobodnie komentuje. I potrafi to świetnie robić z perspektywy każdej z swoich dwunastu bohaterek. Autorka poprzez nieużywanie znaków interpunkcyjnych pozwoliła czytelnikowi na zupełnie samodzielną interpretację tekstu i o dziwo ten zabieg okazał się genialny. Uwypuklił charakterystyczną dla konkretnych bohaterów melodię języka i cechy im przypisane. Było to trafione także, dlatego że bohaterowie powieści mają różne korzenie i chyba łatwiej było sobie zobrazować postaci bez postawionej w odpowiednim miejscu kropki. Niezwykle ważna książka, ale nie „napuszona”, przeintelektualizowana. Być może ze względu jak jest napisana trzeba będzie się w nią wgryźć, może czasem można żałować, że autorka nie pogłębiła portretów bohaterek ale zdecydowanie lektura obowiązkowa. Evaristo Bernardine. Dziewczyna, kobieta, inna. Wydawnictwo Poznańskie, 2021 Tłumaczenie: Aga Zano

że czytała „Dziewczynę, Kobietę, Inną”, ten tytuł zapadł mi w pamięć i bez dłuższego zastanowienia zamówiłam swój egzemplarz. Początkowo miałam problem z przyzwyczajeniem się do specyficznego zapisu (m.in do braku kropki na końcu każdego zdania) jednak bardzo szybko przestałam się na tym koncentrować i całkowicie wciągnęły mnie historię, które chłonęłam z zapartym tchem. Czytając czułam się tak, jakby bohaterki stały obok mnie i opowiadały mi o swoich przeżyciach. Dzieło Bernardine Evaristo przyniosło mi wiele wzruszeń, uśmiechów i łez. To książka, którą z otwartym sercem polecam każdemu, bo każdy może odnaleźć cząstkę siebie w zapierających dech historiach.

że czytała „Dziewczynę, Kobietę, Inną”, ten tytuł zapadł mi w pamięć i bez dłuższego zastanowienia zamówiłam swój egzemplarz. Początkowo miałam problem z przyzwyczajeniem się do specyficznego zapisu (m.in do braku kropki na końcu każdego zdania) jednak bardzo szybko przestałam się na tym koncentrować i całkowicie wciągnęły mnie historię, które chłonęłam z zapartym tchem. Czytając czułam się tak, jakby bohaterki stały obok mnie i opowiadały mi o swoich przeżyciach. Dzieło Bernardine Evaristo przyniosło mi wiele wzruszeń, uśmiechów i łez. To książka, którą z otwartym sercem polecam każdemu, bo każdy może odnaleźć cząstkę siebie w zapierających dech historiach.

jest nieprzekładalna. Wyzwania podjęło się Wydawnictwo Poznańskie i tłumaczka Aga Zano i należy im się zarówno za odwagę, jak i finalne efekty wielkie uznanie! Bo „Dziewczyna, kobieta, inna” to książka równocześnie bardzo oryginalna i uniwersalna. Oryginalna ze względu na niespotykany styl – bez dużych liter i kropek, język prosty, ale pisany bardzo poetycko. Z początku trochę mnie ten sposób zapisu wystraszył, jednak już po kilkunastu stronach wpadłam w doskonały rytm i od tego czasu warstwą językową i stylistyczną byłam zachwycona. Tak sama miałam też treścią książki. Jest to opowieść o dwunastu (w większości) czarnoskórych kobietach i zaczyna się od bardzo mocnej i skrajnej postaci – artystki, aktywistki, lesbijki, która całe życie walczyła z zasadami i szła swoją drogą. Po niej jednak dostajemy szerokie spektrum bardzo różnych postaci, o różnych zawodach, statusach społecznych i materialnych, w różnym wieku i o różnej orientacji seksualnej. Kobiet, które łączy jedno – szukają siebie i chcą po prostu dobrze, godnie żyć. W tych historiach odnajdą się wszystkie kobiety na całym świecie, każda znajdzie tu cząstkę siebie i swoich przyjaciółek, rodziny, znajomych. Mimo jednak tej szerokiej uniwersalności książka otwiera też mocno oczy na przejawy dyskryminacji i tej rasowej, i płciowej, i tej z przeszłości i tej ciągle aktualnej. To po prostu mądra, głęboka opowieść, która w pięknym, zachwycającym stylu, niesie wiele treści do refleksji i przemyśleń. Jestem nią w pełni zachwycona. Proszę takiej prozy więcej!

cienka, bardzo łatwo się zagina i gniecie. Może w twardej okładce książka prezentuje się lepiej :)

innej książki. Nie mogłam przyzwyczaić się do zapisu narracji, o którym będzie dalej nieco więcej, od początku również mieszały mi się bohaterki, płaszczyzny opowiadanych historii, błądziłam w retrospekcjach. Naładowana nową energią wróciłam do niej jednak po kilku dniach i moje na nią spojrzenie nieco, choć nie do końca, zmieniło się. Tu, każda kobieca historia płynie swoim własnym, niezależnym nurtem. Nawet jeśli niektóre z kobiet znają się, spotykają bądź są dla siebie rodziną. Czasem też znikają, żeby ponownie pojawić się w dalszej części. Są kobiety poszukujące i kobiety toksyczne, te które przeżyły już sporo i takie, które dopiero wkraczają w dorosły świat, otwarte na innych i chcące innymi zawładnąć. "Dziewczyna, kobieta, inna" to powieść rezonująca, hucząca, którą rozwija się powoli jak dobrze opakowany prezent. Jednocześnie ciepła, dowcipna, drążąca. Ważna. Mam z nią jednak jeden problem. Tak duża ilość bohaterek, niezwykle interesujących, w których życiu miałam wielką przyjemność uczestniczyć, powoduje, że po kilku dniach nie umiem już streścić fabuły. Ta natomiast często decyduje o tym, czy książka będę długo pamiętać, czy też nie. W przypadku wykreowanych przez Evaristo bohaterek istnieje coś takiego, że choć są ważne, charakterystyczne i ciekawe, są również niezwykle ulotne. Elementami, które wydają się ważniejsze niż bohaterki, są ich problemy. To z nimi mierzą się wszystkie. Miłość, odrzucenie, poszukiwanie tożsamości, wychowanie dzieci, problemy w związku. Cały przekrój codziennego życia. W tym wypadku dodatkowo oparty na siostrzeństwie oraz różnych możliwościach bycia kobietą. A może taki był zamysł autorki, żeby bohaterki stanowiły jedynie tło dla poruszanej, różnorodnej tematyki? Żałuję niezmiernie, że bohaterki, jest ich aż dwanaście, są tak ulotne. Bliskie w momencie lektury, zaraz po niej jak efemerydy przemijają bez śladu. Mimo tego jest to lektura wartościowa, warta przeczytania, nie tylko z uwagi na podejmowaną tematykę, ale również na wyjątkową konstrukcję. Ach, te zdania pisane małą literą i bez kropek! Bez dialogów! A jednak niezwykle przejrzyste, jasne i zrozumiałe. Mój syn, dla którego duża litera i kropka mogłyby nie istnieć, byłby przeszczęśliwy wiedząc, że tak również można pisać literaturę. Brawa dla tłumaczki Agi Zano.

kobiecych głosów, które przeplatają się na przestrzeni lat w Wielkiej Brytanii i łączą w jedną wspólną pieśń o tożsamości, poszukiwaniu swojego miejsca i odkrywaniu siebie. Różnorodność to bez wątpienia wiodący motyw powieści. I jeden z tych aspektów, który zachwycił mnie najbardziej. Bernardine Evaristo z czułością i wrażliwością zagłębia się w życiowe doświadczenia i emocje, odmalowując poruszające portrety dwunastu kobiet. Każda z nich mierzy się z "odmiennością" - różni je kolor skóry, tożsamość i orientacja płciowa, wiek, pochodzenie, status społeczny i poziom wykształcenia. Na co dzień muszą zmagać się z przejawami dyskryminacji m.in. ze względu na płeć, brakiem akceptacji, rasizmem i odrzuceniem. Są wśród nich nauczycielki, artystki i sprzątaczki, feministki, żony i kochanki, studentki, matki i córki - zwykłe kobiety, które z pozoru dzieli wiele, ale w rzeczywistości łączy jeszcze więcej. Poznajemy je z różnych perspektyw - widzimy, jak postrzegają same siebie oraz jak wyglądają w oczach innych kobiet. Chociaż każda z nich ma w książce swój własny rozdział, ich historie przeplatają się ze sobą na wiele sposobów, by ostatecznie stworzyć szerszy, pełniejszy obraz - portret współczesnego społeczeństwa. "Dziewczyna, kobieta, inna" to w dużej mierze opowieść o zmaganiach, ale też o miłości, przyjaźni, wsparciu, solidarności. Evaristo mierzy się ze stereotypami i podejmuje tematy związane m.in. z rasizmem, społecznością LGBTQ+, feminizmem i patriarchatem. Jej bohaterki walczą o lepszą przyszłość, realizację marzeń i życie w zgodzie z samą sobą. "Dziewczyna, kobieta, inna" to niekonwencjonalna, mądra, wrażliwa i odważna książka, po przeczytaniu której czułam się tak, jabym przeżyła dwanaście różnych żyć, wzbogacona literacko o nowe, wartościowe spojrzenie. I życzyłabym sobie w tym roku więcej tak wspaniałej literatury💚