Z czym kojarzy Wam się Szwecja? Z piękną naturą, bułeczkami cynamonowymi, IKEĄ, rowerami, a może dobrą literaturą? Nam zdecydowanie z tym ostatnim! Tak się składa, że w naszej ofercie mamy wspaniałe książki związane ze Szwecją – zarówno powieści, jak i reportaże o tym kraju, jak i książki historyczne. Przygotowaliśmy dla Was przegląd najciekawszych pozycji dla szwedofilów!

Natalia Kołaczek – I cóż, że ze Szwecji

Czy od Szwedów dzieli nas coś więcej niż Bałtyk?

Natalia Kołaczek jest skandynawistką, tłumaczką i lektorką języka szwedzkiego. Jako specjalistka od Szwecji, prowadzi nas przez kraj, pokazując jego blaski i cienie, niekoniecznie znane nam, urządzającym mieszkania w stylu skandynawskim, słuchającym Abby oraz kupującym w IKEA. Jest to kraj, od którego dzieli nas tylko Bałtyk, lecz paradoksalnie pozostaje swego rodzaju tajemnicą. Dzięki Natalii Kołaczek mamy okazję poznać naszych sąsiadów nie tylko przez pryzmat jednego z najszczęśliwszych narodów Europy, lecz także otrzymać obiektywny portret szwedzkiej rzeczywistości. Książka wypełniona jest interesującymi anegdotami, a opowieść o współczesnej Szwecji łączy się z historią – dowiadujemy się, jaki wpływ na dzisiejszą rzeczywistość mają poszczególne wydarzenia historyczne. Autorka odsłania ponadto zakamarki szwedzkiej mentalności, przygląda się systemowi edukacji czy też kwestiom podatkowym oraz weryfikuje powszechne opinie o Szwecji, np. O bezstresowym modelu wychowywania dzieci. Nie pominęła także kwestii obchodzenia przeróżnych świąt lub charakterystycznych dla Szwecji smakołyków. Autorka zręcznie rozprawia się z mitami oraz stereotypami na temat tego państwa. “I cóż, że ze Szwecji” to przewodnik zawierający esencję kraju, lecz napisany z przymrużeniem oka, kunsztem literackim, a przede wszystkim wielką pasją. To co, wsiadacie w literacki samolot do Szwecji z Natalią Kołaczek?

Wiktoria Michałkiewicz – Kraj nie dla wszystkich. O szwedzkim nacjonalizmie

Wiktoria Michałkiewicz to laureatka II edycji Konkursu Reporterskiego Wydawnictwa Poznańskiego. W swoim reportażu porusza niełatwy temat nacjonalizmu i ukazuje ideologię w świetle jednego z najszczęśliwszych narodów Europy. Dlaczego w kraju kojarzonym z wszechobecną tolerancją oraz otwarciem na imigrantów paradoksalnie rośnie w siłę nacjonalizm? Autorka dokonuje głębokiej analizy szwedzkiej historii, wyciągając z niej karty, które pokazują stopniowy rozwój nacjonalizmu na przestrzeni dekad. Jest to portret specyficznej mentalności Szwedów oraz ich stosunku do kontrowersyjnych tematów, takich jak wątpliwa neutralność Szwecji podczas drugiej wojny światowej. Czerpiąc z bogactwa materiałów historycznych, autorka nie przechodzi obojętnie obok najmniejszych detali wskazując, jak pozorna błahostka może przerodzić się w ideologię. Michałkiewicz bardzo dobrze wyjaśnia, jak to, co zadziało się w przeszłości, determinuje szwedzką teraźniejszość. Dzięki reportażowi możemy poznać bliżej naszych sąsiadów po drugiej strony Bałtyku, nie kierując się stereotypami, lecz poznając całe spektrum zachowań społecznych, ruchów oraz przyczyn i skutków wydarzeń, które sprawiły, że poparcie dla partii nacjonalistycznych rośnie w siłę. Jest to pozycja idealna nie tylko dla osób zafascynowanych Szwecją, ale dla każdego, kto pragnie poszerzyć horyzonty, wyjść poza swoje cztery ściany i wyciągnąć odpowiednie wnioski.

Stig Dagerman – Poparzone dziecko, tłum. Justyna Czechowska 

“To nieprawda, że poparzone dziecko unika ognia. Ciągnie je do płomienia jak ćmę do światła. Wie, że jeśli się zbliży, znów się poparzy. Mimo to podchodzi bliżej”.

Stig Dagerman to jeden z najważniejszych szwedzkich pisarzy lat 40. XX wieku, ściśle związany z ruchem anarchistycznym oraz syndykalistycznym. Jego twórczość charakteryzuje głęboka analiza ludzkich emocji oraz egzystencjalne społeczne warunki współczesnego człowieka. Autor cierpiał na depresję, a w wieku 31 lat popełnił samobójstwo. „Poparzone dziecko” podzieliło w latach 40. krytyków na dwa obozy. Jedni uznali powieść za arcydzieło, inni podkreślali nadmiar psychoanalizy. Szwedzki dziennikarz Ivar Harrie nazwał dzieło „najbardziej wnikliwym oraz intymnym studium człowieczeństwa, surowo obiektywnym studium” oraz „bardzo mocną książka wywołującą bardzo silne wrażenie”. A o czym tak naprawdę opowiada? Gdy po śmierci ukochanej matki nastolatek Bengt dowiaduje się o romansie ojca, oskarża go o brak szacunku dla zmarłej matki. Chłopiec próbuje odwieść kobietę od zajęcia miejsca jego matki, lecz jednocześnie zaczyna czuć do niej zakazane pożądanie. Wkrótce między synem, ojcem i jego – ich kochanką narodzi się pełen napięcia miłosny trójkąt. Powieść kipi od emocji i napięć. Jest to rozdzierająco smutna opowieść o namiętności, nienawiści i lęku. Pozycja obowiązkowa dla miłośników literatury w nurcie egzystencjalnym, portretującej złożoność natury ludzkiej. Poza tym, co może być bardziej przyciągające do przeczytania „Poparzonego dziecka”, jeśli nie Olga Tokarczuk mówiąca o nim: „Hipnotyzująca lektura, irytuje i pociąga”?

Kjell Westö – Niebo w kolorze siarki, tłum. Katarzyna Tubylewicz 

Kjell Westö to jeden z najbardziej uznanych fińskich pisarzy. Pochodzi z rodziny należącej  szwedzkojęzycznej mniejszości w Finlandii. Jego twórczość to próba wyciągnięcia esencji z ludzkiej psychiki. Sam twierdzi, że sednem jego pracy literackiej jest niekończące się zainteresowanie tym, co tajemnicze i zagadkowe w życiu. – „nieproszeni, obcy ludzie pojawiają się w mojej głowie, zaczynają mówić i chcą się stamtąd wydostać”. Również w powieści będącej naszą wrześniową premierą w Serii skandynawskiej – Niebo w kolorze siarki – Westö próbuje znaleźć odpowiedzi na odwieczne pytania: Dlaczego jesteśmy tacy, jacy jesteśmy oraz postępujemy w taki, a nie inny sposób? Niebo w kolorze siarki to dogłębne studium ludzkiego życia -– mocy wspomnień, uczuć, relacji, opowiedziane z niezwykłą czułością i ciepłem. Powieść opowiada o tym, że w 1969 roku na wakacjach w Ramslandet niebo ma kolor siarki. To tam chłopiec z Helsinek poznaje Alexa i Stellę, dzieci z bogatej i wpływowej rodziny, zupełnie innej niż jego własna. Wkrótce z rodzeństwem zaczyna łączyć go coraz więcej – wspólne sekrety i rodzące się uczucia. Młodych bohaterów napędzają marzenia, a paraliżuje rozczarowanie. Wraz z upływem lat ich relacje wcale nie staną się mniej burzliwe. Wciągająca opowieść o dorastaniu w Finlandii u schyłku XX jest niesamowicie intensywna – to mikstura przyjemności, głębokiego smutku, a przede wszystkim nostalgii. To historia miłości, przyjaźni oraz zdrady, w której każdy odnajdzie cząstkę siebie. „To miłość sprawia, że pamiętamy, to z miłości rodzą się opowiadania. Lecz czym jest to, co pamiętamy, czym jest właściwie to, co kochamy?”. 

Herman Lindqvist – Przez Bałtyk. 1000 lat polsko-szwedzkich wojen i miłości, tłum. Emilia Fabisiak

Herman Lindqvist do szwedzki dziennikarz i historyk. Sławę przyniosły mu cykl programów telewizyjnych Historia Szwecji oraz związana z nimi wielotomowa seria książkowa pod tym samym tytułem. Od epoki wikińskiej aż do dziś Szwecja posiada wiele wspólnego z Polską, co wcale nie okazuje się być oczywiste dla dzisiejszych obywateli obydwóch państw. Jak wiele osób kojarzy średniowieczne królowe Skandynawii, które były Polkami, czy też wielu szwedzkich uchodźców, którzy przybyli do Polski w czasach Karola IX i Gustawa II Adolfa? Szwecja jest naszym bliskim sąsiadem, lecz mimo to wciąż niewiele o nim wiemy. Podczas gdy pozostałe europejskie imperia rozwijały się w stronę religijnej nietolerancji, Polska była stosunkowo otwartym oraz wolnym krajem, gdzie ponad 500 Szwedów znalazło schronienie przed gniewem Wazów, niezależnie od tego czy byli protestantami czy katolikami. Wiele lat później tysiące Polaków uciekło do Szwecji przed uciskiem, prześladowaniami oraz komunizmem – wzbogając ją, zostawiając bowiem swój polski ślad w szwedzkiej kulturze i mediach. Dotychczas trudno było przystępną historię szwedzko-polskich relacji na przestrzeni lat – próby wypełnienia tej luki dokonał Herman Lindqvist, prowadząc czytelnika przez 1000 lat wojen i miłości. Czy to się udało, ocenicie sami – premiera już w styczniu 2022 roku! 

Mamy nadzieję, że nasz przegląd książek zachęcił Was do lektury jednej z nich, a być może wszystkich! Dajcie znać, która najbardziej wpadła Wam w oko.