Columbine. Masakra w amerykańskim liceum

Ci, którzy próbują je zrozumieć, dziwią się ich częstotliwości, zasięgom i temu, że wstrząs, jaki wywołują w opinii publicznej, wciąż nie przekłada się na zmiany w prawie dotyczącej zakupu i posiadania broni. Jednak to, co do nas dociera, to zaledwie strzępki informacji, zbierane przez media, dopóki "nie znudzą się tematem". Dlatego tak bardzo pragnęłam przeczytać reportaż Cullena. Może nie po to, żeby zrozumieć, bo to chyba niemożliwe, ale by choć jednej ze spraw przyjrzeć się... bliżej. Książka dotyczy masakry w amerykańskim liceum, która wydarzyła się ponad dwadzieścia lat temu. Nie była ani pierwszym przypadkiem strzelaniny w szkołach, ani tym bardziej ostatnim, jednak w pewien sposób stała się momentem znaczącym. Jej echa odzywały się w późniejszych wydarzeniach, w innych masakrach. Dave Cullen pracował nad dokumentacją tej książki aż dziesięć lat, a do sprawy wracał także później. Stała się jego pracą, a może nawet obsesją. Na ujawnienie wielu dokumentów związanych ze sprawą czekał latami, jednocześnie przyglądając się narastającym wokół Columbine mitom, zmaganiom lokalnej społeczności i działaniom wymiaru sprawiedliwości. Zebrał potężny materiał dokumentalny, z którego stworzył wielokrotnie nagradzany reportaż. W Columbine odtwarza dramatyczny przebieg wydarzeń, gdy 20 kwietnia 1999 roku Eric Harris i Dylan Klebold weszli do budynku swojego liceum z zamiarem dokonania masowego zabójstwa. Podłożyli bomby w stołówce i uzbrojeni czekali na ich wybuch. Relacjonowane przez autora zdarzenia, podane z reporterską dokładnością, ale bez zbędnego epatowania okrucieństwem, są wstrząsające, ale nie mniej niż odkrywanie motywacji sprawców, co jest możliwe dzięki pozostawionym przez nich dziennikom i nagraniom wideo, a także pracy śledczych i psychologów. Zrozumienie motywów sprawców jest istotne z punktu widzenia pytania "czy można było zapobiec tragedii" i choć odpowiedź nie jest tak prosta czy satysfakcjonująca, uważam, że jej szukanie jest kluczowe. A Dave Cullen z ogromną dokładnością przedstawia wszystkie zebrane przez siebie i śledczych elementy układanki, które przybliżają także czytelnika do wyciągnięcia wniosków. Ta książka jest jednak czymś znacznie więcej niż relacją z masakry i poprzedzających ją wydarzeń. Autor przygląda się pracy organów państwa, zbieraniu, utajnianiu i ujawnianiu dowodów. Interesują go dalsze losy ofiar masakry, rodzin zmarłych i wpływ, jaki dramat wywarł na całą lokalną społeczność. Nie waha się wskazać, jakie błędy popełnili żądni sensacji dziennikarze (do których sam się zalicza), nieopatrznie ferując wyroki i przyczyniając się w ten sposób do narastania mitów wokół sprawców i ich motywów. Mitom zresztą Cullen przygląda się szczególnie uważnie, nie tylko je demaskując, ile też prezentując mechanizmy ich powstania i rozszerzania się. Historia przedstawiona w reportażu jest bolesna i zawiła, jednak zostaje nie tylko świetnie zrelacjonowania i rozmieszczona na osi czasu, ale przede wszystkim ukazana w szerokim kontekście przyczynowo-skutkowym, wykraczającym poza samo liceum Columbine. Długa praca nad tekstem pozwoliła autorowi uzyskać odpowiedni dystans czasowy, gwarantujący dotarcie do jak największej liczby dokumentów, relacji i umożliwiający jej jak najpełniejsze przedstawienie. Choć nie ma mowy o pełnym emocjonalnym dystansie do sprawy, Cullen dba o to, by nie narzucać niczego czytelnikowi. Nie ma w tym reportażu sensacyjnego, tabloidowego tonu, jest a to rzetelna, wielowymiarowa analiza, pozostawiająca miejsce także na pytania bez odpowiedzi i kwestie do rozważenia przez czytelników. Książkę, mimo objętości i bardzo obszernego materiału w niej prezentowanego, czyta się fantastycznie, z mieszaniną grozy i fascynacji, ale przede wszystkim intelektualnego pobudzenia. Trudno się od niej oderwać, jeszcze trudniej uwolnić umysł od analizowania podjętych w niej zagadnień. Zagadnień wykraczających poza temat masakry i motywów sprawców, ale dotykających też roli mediów w kształtowaniu społecznego odbioru wydarzeń i analizy tzw. efektu Columbine. Nie da się ukryć, że Cullen ma dobry warsztat pisarski i mimo przeładowania informacjami książka pozostaje łatwa w odbiorze (oczywiście "łatwa" to nie jest adekwatne słowo w odniesieniu do tak trudnego i skomplikowanego tematu, ale mam tu na myśli fakt, że język i sty autora nie stanowią bariery dla odbiorcy). Ta lektura pozwala dotknąć tematu znacznie szerszego niż jednostkowe wydarzenie, jest próbą spojrzenia na znacznie szerszą grupę zjawisk. Rola mediów i skala pewnej gloryfikacji sprawców, zapewniania im rozgłosu, o jakim marzyli, jest ukazana jako przerażające i trudne do zatrzymania spektrum wpływów, które pchają do dzieła kolejnych "zainspirowanych" zamachowców i nakręcają spiralę strachu. Od Columbine trudno się oderwać i trudno o niej zapomnieć, tym bardziej że płynące z lektury wnioski nie są wesołe. To lektura ciekawa na polu kryminalnym, społecznym, medialnym i psychologicznym. Solidnie przygotowana, sprawnie napisana i - mimo opisywania wydarzeń sprzed dwudziestu lat - boleśnie aktualna.

20 kwietnia 1999 roku dwoje młodych chłopców - 18 letni Erick i 17 Dylan wkraczają do szkoły z bronią mierząc do swoich rówieśników. Kolegów i koleżanek. Zabijają 12 uczniów i jednego nauczyciela. Na końcu siebie samych. Autor porusza wszystkie możliwie związane z sprawą wątki - zagłębia się w psychologiczny obraz morderców, opisuje życia osób, które poniosły śmierć, ukazuje życia osób rannych, mierzących się z skutkami strzelaniny do końca życia. Przedstawia wszelkie zawirowania, jakie miały miejsce zarówno ze strony policji i mediów. Pisze o szkole, rodzicach, świadkach i współwinnych, oddaje głos całemu społeczeństwu dotkniętemu tragedią. Wszystko to dzięki wykorzystaniu zeznań, transkrypcji rozmów, osobistych dzienników i filmów, które nagrywali mordercy. Ciężkie w odbiorze i zrozumieniu jest to co wydarzyło się tamtego dnia. Okrutny plan wymordowania większości uczniów szkoły mrozi krew w żyłach, przeraża i powoduje uścisk w gardle, a szczególnie, że za planem tym kryje się dwoje na pozór zwyczajnych chłopców. Jestem pod wielkim wrażeniem ogromu pracy wykonanej przez autora, który obala wszelkie mity. Nie usprawiedliwia sprawców, nie koloryzuje wydarzeń i nie szuka (jak wiele innych osób) jawnych przyczyn tamtej masakry. O Columbine wcześniej słyszałam wiele i wiele z tego co słyszałam odbiegało od prawdy. Tę książkę będę polecać jako najkonkretniejsze źródło wiedzy o tamtych wydarzeniach, a sam fakt, że autor informacje do stworzenia tej książki zbierał przez 10 lat jest tego najlepszym poświadczeniem.

rozkłada na czynniki pierwsze każde wydarzenie. Mnóstwo informacji, opisów, przemyśleń. I wiele lat pracy autora. Książka warta każdej wydanej złotówki.

sobie też pewien rodzaj odporności, staram się zagłębiać w sprawy kryminalne w sposób analityczny a nie emocjonalny, są jednak takie zbrodnie, przy których trudno wyłączyć emocje. Każda gwałtowana śmierć jest bezsensowana, jednak szczególnie bolą mnie te, których realnie dało się uniknąć, bo sygnały, że stanie się coś złego były trudne do przegapienia. "Columbine" to reportaż niezwykle szczegółowy, efekt dziesięcioletniej pracy autora uzupełniony jeszcze epilogiem w 2016 roku. Choć Dave Cullen starał się usuwać swoją postać, nawet gdy opisywał wydarzenia, których był bezpośrednim uczestnikiem, by nadać książce więcej obiektywizmu, to jednak mimo narracji trzecioosobowej z tych kilkuset stron można wyczytać o wiele więcej niż suche fakty. I właśnie dlatego ta książka jest tak poruszająca. To nie tylko obraz tragedii, która wydarzyła się w amerykańskim liceum, to także dość druzgocąca ocena działań dziennikarskich. Autor nie broni środowiska, z którego się wywodzi, rzetelnie przedstawia jak media uczestniczyły w utrwalaniu pewnych mitów i kreowaniu niejako alternatywnej rzeczywistości. W walce o najszybsze przekazanie opinii publicznej jakichkolwiek informacji nie było czasu na ich weryfikowanie, a nawet jeśli potem w pokrętny sposób próbowano je prostować, pierwotna wersja żyła już własnym życiem i była trwale zapisana w pamięci osób śledzących tę sprawę pobieżnie. Do tej masakry nie musiało dojść. To jednoznaczny wniosek płynący z tej lektury. Zawiódł system, zawiodła policja, być może też w jakimś stopniu rodzina, przyjaciele i szkoła. Jednak sprawców było dwóch i nie dało się ich oskarżyć, ponieważ odebrali życie także sobie. To zawsze powoduje szukanie winny w ocalonych, szczególnie w Stanach Zjednoczonych, gdzie toczą się przecież procesy o ogromne odszkodowania. Eric i Dylan zostawili po sobie zapiski i nagrania, dzięki którym można odtworzyć nie tylko ich przygotowania do strzelaniny, ale też poznać ich osobowości. Trochę jednak drażniło mnie przedstawianie ich jako tego złego i tego pogubionego. Nawet jeśli jeden wywierał na drugiego wpływ, to ostatecznie obaj sięgnęli po broń i obaj zabijali, co świadczy o tym, że nie można jednego z nich winić bardziej. Dużo miejsca poświęcono ofiarom, a to zasługuje na podkreślenie, bo nie jest to powszechna praktyka. Docenić należy także to, że autor zachował obiektywizm w stosunku do nich, nie czyniąc ich świętymi, jak to się często dzieje. Szczególnie poruszające są chyba historie ciężko rannych, którzy musieli walczyć nie tylko z ograniczeniami ciała, ale też z olbrzymią traumą i piętnem, jakie wywarł na nich ten jeden kwietniowy dzień. Na okładce "Columbine" możemy znaleźć hasło "arcydzieło true crime" i w pełni zgadzam się z tym stwierdzeniem. Dave Cullen włożył w ten reportaż masę pracy, pokazał też, że można napisać książkę o tragedii pełną empatii i szacunku, bez rzucania oskarżeń nie mających pokrycia. Lektura obowiązkowa nie tylko dla fanów literatury faktu, ale także dla rodziców, pedagogów... tak naprawdę dla każdego. Moje 9/10.

przez dziesięć lat. Przez te wszystkie lata próbował znaleźć odpowiedź dlaczego do tego doszło? Czy ją znalazł? Eric Harris i Dylan Klebold to wydawałby się zwykli uczniowie jednego z liceum w Denver. Mieli swoje zainteresowania, podrywali dziewczyny, umawiali się na randki. Próbowali również swoich sił w szukaniu pracy. Kończą szkołę i mają iść na studia. Jednak pewnego dnia, zaczęli planować zamach bombowy w swojej szkole. Planowali to od drugiej klasy. Gromadzili bomby, broń i amunicje. Gdy bomby nie wystrzeliły, zastrzelili dwanaścioro uczniów i jednego nauczyciela. Zranili 24 osoby. Zrobili to 20 kwietnia 1999 roku i wydarzenie to przeszło do historii. Niestety, ale w kolejnych latach inni uczniowie wzorowali się na tym zamachu i próbowali podobnych. Autor przed napisaniem tego reportażu przeprowadził rozmowy ze świadkami i rodzinami ofiar. Jego analiza jest bardzo dokładna i rzetelna. Dzięki temu szczegółowemu opisowi Dave Cullen, dostarcza czytelnikowi wielu emocji. Ciężko sobie wyobrazić, że jesteśmy uczniami szkoły, w której może dojść do podobnych zdarzeń. Albo będąc uczniem w szkole, w której każdego dnia myśli się, że może ktoś wpaść na podobny pomysł. Że zamachowiec siedzi właśnie koło mnie, uśmiecha się, a w głowie ma gotowy plan jak mnie zabić. Reportaż dostarcza wielu emocji i jest napisany językiem prostym. Innym niż zazwyczaj posługują się autorzy tego gatunku. Nie jest to krótki reportaż, ponieważ ma ponad 600 stron, ale jest na pewno bardzo dokładnym opisem tego co działo się przed i po zamachu. Jeśli nie czytacie tego tupu książek, to myślę, że warto zrobić wyjątek i sięgnąć po „Columbine. Masakra w amerykańskim liceum”.

się na tle swoich rówieśników i wyglądali jak zwykli licealiści. Interesowali się dziewczynami, dorabiali sobie w pierwszej pracy, planowali przyszłość. W ich głowach jednak już od drugiej klasy rodził się makabryczny plan dokonania zamachu na swoich rówieśnikach. Przygotowywali się do niego skrupulatnie, konstruując bomby, kompletując broń i amunicję. Masakry dokonali pod koniec czwartej klasy, jednak nie udało im się w pełni zrealizować planu. Bomby nie wybuchły, więc dokonali krwawej strzelaniny, zabijając 12 uczniów i nauczyciela oraz raniąc 24 osoby. Wydarzenia, które rozegrały się w liceum Columbine, stały się niestety wzorcem, który był inspiracją dla naśladowców, którzy w następnych latach podejmowali próby podobnych zamachów. Autor poświecił wiele lat, aby znaleźć odpowiedź na pytanie "dlaczego"? Dlaczego doszło do strzelaniny? Co skłoniło tych młodych ludzi do tak drastycznych kroków? Przed sięgnięciem po książkę zetknęłam się z zarzutami o naginanie rzeczywistości przez autora i przypisywanie subiektywnych opinii i wniosków jako jedynej prawdy. Analizując jednak wnikliwie całą treść książki, włącznie z przypisami, które odnoszą się do źródeł wysuwanych wniosków i teorii, nie uważam, aby autor usilnie próbował wysuwać niczym niepoparte konkluzje. Jego wieloletnia analiza dokumentów, rozmowy ze świadkami, rodzinami ofiar, specjalistami są bardzo wnikliwe, rzetelne i szczegółowe. Dave Cullen mocno zaangażował się emocjonalnie w opisanie wydarzeń, w których niejako uczestniczył. Odnoszę wrażenie, że książka ta jest pewnego rodzaju rozliczeniem się za błędy środowiska dziennikarskiego, popełnione w dniu masakry i w krótkim okresie po niej; sprostowaniem zbyt powierzchownego wysunięcia szybkich i najprostszych wniosków, które odbiegały od prawdy. Trudno było nie angażować się emocjonalnie podczas czytania, zwłaszcza przy fragmentach opisujących przebieg zamachu, dlatego lektura książki zajęła mi dość długo - musiałam robić przerwy. Najbardziej interesujące wydały mi się jednak rozdziały omawiające tematykę psychopatii i motywów, jakimi kierowali się Eric i Dylan. To była obszerna, ale wartościowa i warta przeczytania książka.

czytelniku ślad. Dave Cullen nie tylko zrekonstruował przebieg wydarzeń, ale stworzył skrupulatny i dogłębny obraz tragedii Columbine z uwzględnieniem przed i po. Można powiedzieć, że autor, dzięki wieloletniej pracy, poskładał wiele różnych elementów w spójną całość – przedstawił odcienie tragedii w ujęciu indywidualnym i zbiorowym. "Columbine" to poruszające studium traumy – straty, żałoby, lęku, nadziei, leczenia ran fizycznych i psychicznych oraz próby odnalezienia się w nowej, trudnej sytuacji. To opowieść o niepokojących symptomach, które zlekceważono lub których nie zauważono oraz o działalności służb i mediów – zaniedbaniach i błędach, które, wspólnie ze strachem, zamieszaniem, niemożnością zrozumienia przyczyn oraz pogonią za sensacją, doprowadziły m.in. do powstania szkodliwych i niebezpiecznych mitów i przekłamań. Poruszyły mnie indywidualne historie świadków i uczestników wydarzeń – książka Cullena wzbudza wiele emocji, często tych najtrudniejszych i najbardziej bolesnych. Ważny reportaż. Polecam. Warto przeczytać.

swoje liceum. A przynajmniej próbowali. Bomby nie wybuchły, więc zastrzelili 12 uczniów, 1 nauczyciela i ranili 24 osoby. W biały dzień. W zwykły szkolny dzień. ‘Coś niedobrego dzieje się z krajem, kiedy dziecko może tak łatwo wziąć do ręki broń i strzelić w twarz innego dziecka.’ Autor książki, Dave Cullen, odwalił kawał dobrej roboty. Ponad 10 lat badania materiałów dowodowych zaowocowało 635 stronami o masakrze w Columbine. Wszystko co tylko chcielibyście wiedzieć o tej strzelaninie zawarte jest tutaj. Przeszłość sprawców, ich relacje z rówieśnikami oraz rodzicami, analiza ich psychiki, przebieg masakry, relacje świadków. Dosłownie wszystko. Jestem pod wrażeniem ogromu pracy jaki autor włożył w napisanie tego reportażu. Ilość stron może z początku odstraszać, ale treść tak bardzo wciąga, że osobiście nie wiedziałam kiedy skończyłam to czytać. ‘Pamiętam, jak siedziałem w sali biologicznej i próbowałem oszacować, ile plastiku potrzeba, żeby zamienić szkołę – źródło mojego niepokoju i lęków – w kupę gruzu. Patrzyłem wilkiem na tych, którzy ze mnie żartowali, i fantazjowałem, że proszą mnie o litość, może z lufą w ustach. Czy byłem chory? Nie wydaje mi się. Jestem pewien, że tysiące uczniów miało podobne fantazje. Po prostu nigdy nic nie zrobiliśmy.’ Ilu ludzi może podpisać się pod tym fragmentem? Ilu ludzi miało/ma podobne przemyślenia? PO PROSTU NIGDY NIC NIE ZROBILIŚMY. To zdanie najbardziej mnie uderza. My nic. Eric i Dylan zrobili. Miesiącami planowali zamach na swoich rówieśników i nauczycieli. Wyglądali na zwykłych nastolatków, nikt nic nie podejrzewał. Dlaczego się na to zdecydowali? Dlaczego mają swoich naśladowców? Samo myślenie o tym przeraża. Ta książka przeraża. Jednocześnie prowokuje tysiące pytań. Podoba mi się sposób w jaki autor próbuje na nie odpowiedzieć i to, jak o tym pisze. Dogłębna analiza. Zazwyczaj po przeczytaniu tego typu książek, mam ochotę zbadać temat bardziej. Tutaj już nie muszę. Autor wyłożył wszystko. Polecam tę pozycję wszystkim, na prawdę warto przeczytać.

Autor rozwiewa wiele plotek i nieprawdziwości rozpowszechnianych przez prasę, ujawniając wiele zaskakujących faktów. To był oszałamiający dokument, który wywarł na mnie duże wrażenie, ciężko uwierzyć, że dzieci zabijają dzieci. Polecam.