10 minut i 38 sekund na tym dziwnym świecie

Leila - stambulska prostytutka zostaje zamordowana. Mimo, że jej ciało całkowicie umarło to mózg jeszcze pracuje i przypomina sobie zapachy i smaki z całego życia. Po ciało Leili nie zgłasza się nikt, zostaje pochowana na Cmentarzu Samotnych w Kilyos. Jej przyjaciele postanawiają wziąć sprawy w swoje ręce i spełnić wolę zmarłej przyjaciółki... "10 minut i 38 sekund na tym dziwnym świecie" jest cudowną opowieścią o sile przyjaźni kompletnie innych od siebie osób, jednak rozumiejących się bez słów. Niesłabnąca siła przyjaźni jest tak naprawdę meritum całej książki. Ale jest to również opowieść o mieście, które jest głównym bohaterem historii, które jawi się spragnionym dobrej pracy ludziom z prowincji jako wspaniałe, z tej najlepszej strony, jednak rzeczywistość jest całkiem inna. Stambuł potrafi zrujnować życie człowiekowi, zamienić je w coś niewyobrażalnie ciężkiego do przejścia. Jest tak naprawdę jednym wielkim polem pełnym zagrożeń, niebezpieczeństw oraz ludzi oczywiście. Ludzi tak odmiennych od siebie, że aż dziwnych, ludzie Ci przybyli z różnych części Turcji, czy też Azji są stopniowo niszczeni przez Stambuł, który osadza się na ich duszach i sercach wpływając na całe życie oraz przynosząc w nim ogromne zmiany. Książka ta dowodzi, że kobieta jest stabilną jednostką nawet bez mężczyzny, że potrafi poradzić sobie w życiu, nawet z piętnem przeszłości. Sam styl pisania autorki sprawia, że chce się więcej i nie można się oderwać, mimo, że jest to historia trudna dla czytelnika.

„10 minut i 38 sekund na tym dziwnym świecie” to moje pierwsze spotkanie z twórczością Elif Shafak i tak bardzo żałuję, że dopiero teraz ją odkryłam. Brakuje mi słów, żeby wyrazić jak bardzo uwiodła i otuliła mnie jej proza. Może to zabrzmi dziwnie, ale wg mnie autorka pisze o życiu tak, jakby już całe przeżyła, jakby była już staruszką, która dzieli się wieloletnim doświadczeniem, a ile w tym mądrości, szczerości i czułości... Elif Shafak snuje swoją opowieść niespiesznie, wpasowując się w rytm codzienności, która jest niestety podróżą tylko w jedną stronę. A po drodze każdy z bohaterów jest wręcz bombardowany wyborami, zarówno swoimi, jak i innych. Najpierw smakują życie, jakie podsuwają im rodzice, a to pozostawia w nich głęboki ślad i determinuje w dużym stopniu, jak przeżyją swoją dorosłość. I choć każde z nich napisze swoją własną historię, to przecież będzie ona utkana zarówno z przeszłości, jak i teraźniejszości - wraz z historiami bliskich osób, ale zamiast kropki na horyzoncie pojawi się obietnica przyszłości. Tylko śmierć może przerwać tę opowieść... I tak się też niestety stanie... Być może pierwszy raz moja recenzja będzie bardzo chaotyczna i nieskładna, ale nie potrafię inaczej, bo ta książka jest jak powiew prawdy o życiu, którą wręcz łapczywie próbowałam złapać. Czy mi się to udało? Chciałabym, żeby tak było, bo tak bardzo mi zależało, by zrozumieć wszystko, każde słowo, myśl, przesłanie... Ta powieść zaczyna się dosyć zaskakująco. Leila umarła, ale jej mózg jeszcze żyje, więc kolejne minuty to przywoływanie wspomnień z różnych etapów jej życia. Dziewczyna smakuje przez ten krótki czas wszystkie ważne chwile na nowo, bo przecież tak trudno się pożegnać ze światem. Przyglądałam się temu wszystkiemu ze ściśniętym gardłem, bo tak wiele było w tym emocji, tak wiele prawdy... Ta niezwykle intymna opowieść pozostawiła we mnie trwały ślad… Ale to tylko pierwsza część książki. Druga natomiast opowiada o przeżywaniu żałoby przez przyjaciół Leili. A ci będą się starać nie dopuścić do tego, by bliska ich sercu dziewczyna została zapomniana. Ich desperacka walka o godność zmarłej przywraca wiarę w ludzi... I choć bardziej poruszyła mnie historia opowiedziana przez Leile, cieszę się, że Elif Shafak pokusiła się o drugą część. Wg mnie po to, by mocno podkreślić,że przecież śmierć oznacza nie tylko koniec, ale również początek. A mowa tutaj o żałobie... Autorka pokazała mi też urzekające stare miasto. Stambuł widziany jej oczami jest pełen sprzeczności, choć wydaje się barwny i tętni życiem, przepełniony jest samotnością i niezrozumieniem. Życie miesza się tutaj ze śmiercią, bogactwo z biedą, starość z młodością, przyjęte normy z próbą ich obalenia... Czy jest nadzieja, by walka o wolność i tolerancję nie była z góry skazana na porażkę? Zaznaczyłam sobie wiele fragmentów, ale doszłam do wniosku, że nie będę tu żadnego przytaczać, bo chciałabym, żebyście odkryli je sami, na własnych warunkach. Uczucia same Was zaprowadzą do tych odpowiednich. Myślę, a przynajmniej taką mam nadzieję, że obcowanie z tą niezwykłą i szczerą prozą będzie dla Was ogromnym przeżyciem. Smakujcie ją powoli, nie pozwólcie by coś ważnego Wam umknęło. Czytajcie, naprawdę warto! Na koniec chciałabym jeszcze docenić pracę tłumaczki Natalii Wiśniewskiej! Wielkie ukłony w kierunku Wydawnictwa Poznańskiego za tak piękne wydanie. Pamiętam, że głosowałam właśnie na tę cudowną okładkę, kiedy wydawnictwo poprosiło o pomoc czytelników. Bardzo się cieszę, że większość zdecydowała tak, jak ja! :)

"10 minut i 38 sekund na tym dziwnym świecie" to powieść, która rozwaliła moje serce na pół. Przeczytajcie ją. Tylko o tyle was proszę. Nie powinniście żałować, jest niepowtarzalna. Nie wiem czy trafi do każdego, nie mogę obiecać, ale ja odnalazłam w niej wszystko. Nigdy nie zareagowałam tak na żadną powieść. A w tej jestem bezwarunkowo zakochana. To książką o niewyobrażalnej sile przyjaźni, o dążeniu do lepszego życia, o nieustannej walce o siebie. Powieść ponadczasowa i jedyna w swoim rodzaju. Nawet teraz, kiedy o tym piszę, trzęsę się cała w środku. Nigdy bym nie pomyślała, że jakaś książka może aż tak we mnie uderzyć. Ta książka to lekcja, dla nas wszystkich. Pokazuje, że nie można oceniać człowieka z góry, nie ważne czym się zajmuje. Nie każdy ma w życiu łatwo, niektórzy od początku muszą walczyć o siebie i ciągle coś udowadniać, a i tak mogą skończyć tragicznie. Życie pisze różne scenariusze, a ten opisany w książce zabolał mnie tak bardzo, że nie jestem w stanie udźwignąć tych emocji. Nie wiem dlaczego teraz, dlaczego ta książką, ale miała w sobie coś, co mnie zmiażdżyło. I tak zupełnie szczerze to rycze jak dziecko nawet teraz, pisząc te recenzje. Nie potrafie się po niej pozbierać. Ale żeby nie przesadzać, nie powiem, że będziecie mieć podobnie. Nie mam pojęcia. To literatura, która w każdym wywoła inne emocje. Życzę wam, aby i was porwała tak jak mnie, bo nie ma nic wspanialszego niż poczuć do bohaterów to, co ja poczułam tym razem. To książka mojego życia. Na długo, a może i na zawsze. 🤍

"Świat zmienia się dla tego, kto poznał smak miłości, dla tego, kto znalazł się samym centrum; odtąd może wzorować już tylko szybciej." • Czytał, myślałam, interpretowałam, zachwycałam się! 🧡 Przez pół nocy zbierałam myśli. Przepiękna przeprawa! • "10min i 38sek na tym dziwnym świecie" to historia bazująca na wspomnieniach życia Leili. Główna bohaterka nie żyje. Po zatrzymaniu akcji serca jej umysł pracuje na najwyższych obrotach przynosząc coraz to nowe wspomnienia z jej życia, które nie było usłane różami. Każdy rozdział to przeprawa po innym wspomnieniu dzięki czemu możemy poznać szczegóły z jej życia, ludzi którzy ją otaczali, a szczególnie pieciąro przyjaciół którzy byli jej bliźsi niż własna rodzina. Mimo, iż to fikcja literacka autorka bazowała na prawdziwych miejscach, nawiązywała do wydarzeń historycznych co dodaje wartości tej książce. Poruszone są tematy wielokulturowości, tradycji Turcji, opisany jest również wątek osoby transseksualnej. 🌈 • Przez pierwsza część książki płynelam, zdecydowanie wspaniała! Natomiast druga część opisująca co działo się z jej ciałem po śmierci nie dorówanała początkowi. Mam wrażenie jakby autorka pisała ją w pośpiechu, jakby była nie do końca dopracowana. Niemniej jednak uważam, że książka jest wspaniała i warta Waszej uwagi!📘

Na powieści kuszę się rzadko, bo i rzadko coś z nich ze mną zostaje. W dodatku takich w odległych krajach boję się mocniej, bo często trudno mi wczuć się w egzotycznych bohaterów. Elif Shafak zaserwowała mi spokojną podróż w czasie i przestrzeni. Nie naszpikowała opowieści przytłaczającymi szczegółami, nie była nachalna w stawianiu tez. Spokojnie oprowadziła po dzieciństwie w muzułmańskim świecie, odległym kraju, historii matki i córki. Choć przewrotny punkt wyjścia - główna bohaterka to według naszych codziennych standardów już po prostu ciało w kontenerze na śmieci - zapowiada bardziej koniec niż początkowe "10 minut", historia ta ze mną została. Gdzieś w niezwykłych życiorysach bohaterów mogłam rozpoznać osoby, które znam bliżej lub dalej i po raz kolejny zrozumieć to, jak bardzo definicje szczęścia czy spełnienia mogą się różnić. Niezmiennie ważną częścią jest jednak obecność bliskich choć i ich definicja ewoluuje tutaj wraz z upływem czasu. Książkę polecam, warto po nią sięgnąć. Sama na pewno sięgnę po inne tej autorki.

„10 minut i 38 sekund na tym dziwnym świecie” to jedna z tych książek, o których chce się dużo napisać, ale nie można znaleźć na to odpowiednich słów. Fabułę można zwięźle opisać jako „umierające myśli zamordowanej prostytutki”, ale oznaczałoby to pozbawienie tej historii całej cudownej złożoności i precyzyjnie narysowanych charakterystyk. Ta książka to po prostu coś więcej. W większości była to niezmiernie przyjemna lektura, którą zepsuła jedynie chwiejna zmiana tonu w drugiej części, ale o tym później. Powieść Elif Shafak porusza takie tematy, jak przemoc wobec kobiet i mniejszości, struktury patriarchalne, indoktrynacja i ucisk religijny (ale także religia jako źródło siły), dyskryminacja osób queer i trans, migracja, nierówność społeczna, korupcja, brutalność policji i zawirowania polityczne. Brzmi to strasznie i nie da się ukryć, że opisane w tej książce historie są przerażające – tym bardziej, że dzieją się one nawet dziś. Ta książka miejscami przytłacza, chwyta za serce i sprawia, że czuje się dyskomfort. Ale jest w niej też nadzieja, przyjaźń i miłość. Dla mnie ta książka potwierdza, jak wyjątkowe jest życie. Odpowiada na pytanie – co to znaczy być żywym? Jednocześnie stawia pytanie – co możemy zrobić, żeby świat był bardziej inkluzywny? Pierwsza część poświęcona jest Leili. Życie przelatuje jej przed oczami, kiedy mózg powoli umiera. Każda minuta otwiera nowy rozdział, który zaczyna się od sugestywnej pamięci sensorycznej. Ta część była niezwykła. Pełna opisów, barw, zapachów i tekstur. A poza Leilą, rolę głównego bohatera odgrywał Stambuł. Miasto iluzji, pełne historii i kultury. Niestety, kiedy w końcu mózg kobiety przestaje działać, a jej pięciu przyjaciół, o których wiemy niewiele, zostaje, aby dokończyć jej historię, następuje poważna różnica w stylu pisania i narracji. Była ona na tyle rażąca, że nie mogę tego zignorować. Reszta książki przypomina szaloną eskapadę, gdy przyjaciele stawiają sobie za cel zapewnienie martwemu ciału Leili bardziej odpowiedniego miejsca spoczynku niż to wyznaczone przez miasto. Ton całej historii zmienił się od poważnej, nieco baśniowej literatury, do zabawnej przygodówki. To spowodowało we mnie pewien dysonans, przez co czytało mi się tę książkę dość nierówno. Nie mogę niestety powiedzieć, że była to książka bez wad, nie była ona idealna. Jednak była to książka, która poruszyła mnie niemal do łez, która mnie rozgniewała i pocieszyła. Przede wszystkim sprawiła, że pokochałam tych bohaterów ze wszystkimi ich dziwactwami, wadami i hojnością ducha.

Przyznam szczerze, że po dotarciu do ostatniej strony miałam ochotę zacząć od początku. Dawno nie czytałam czegoś, co zachwyciłoby mnie równie mocno, nie tylko z uwagi na interesującą fabułę i poruszane kwestie, ale również ze względu na wyjątkowy styl pisania. Proza Elif Shafak jest absolutnie zachwycająca - czuła, dojrzała i liryczna. Każda strona to bogactwo obrazów, zapachów i smaków oraz pięknych metafor. Doskonały przykład prozy, która dociera w najdalsze zakamarki duszy i serca, zostawiając w nich ślad. Elif Shafak wspaniale pisze o Stambule - mieście balansującym na krawędzi tradycji i nowoczesności, pełnym złudnych obietnic, w którym mieszają się zapach małż smażonych na ulicznych straganach, smak soli niesionej przez wiatr znad wód Bosforu, nawoływania do modlitwy, gruchania gołębi i klaksony samochodów. Wyjątkowe literackie doznanie. "10 minut i 38 sekund na tym dziwnym świecie" to dojrzała, mądra i przepięknie napisana książka - hołd dla przyjaźni, która daje schronienie i poczucie bezpieczeństwa na wzburzonych wodach życia. Autorka stworzyła słodko-gorzką opowieść o szukaniu własnego miejsca, nadziei, poczuciu tożsamości i odwadze potrzebnej by móc żyć w zgodzie z samym sobą nawet za cenę społecznego odrzucenia. Dla mnie - wielkie odkrycie. Jestem zachwycona (również wspaniałą okładką, która dorównuje kroku prozie Elif Shafak) i serdecznie polecam. Warto.